Woonzorgcentrum opent dementievriendelijke tuin

Op 21 september 2023, de werelddag voor dementie, opende WZC De Linde uit Waarschoot (Lievegem) zijn dementievriendelijke tuin. Daarmee werd een traject bekroond dat zowat anderhalf jaar geleden werd opgestart samen met het Regionaal Landschap Meetjesland en Leievallei.

Er was volgens directeur Sven Goudepenne van WZC De Linde duidelijk nood aan meer dan een grasveld, nadat ze begin 2022 hun nieuwe gebouwen in gebruik hadden genomen. “Enkele medewerkers van de projectgroep kwamen op het idee om in te gaan op een oproep van het regionaal landschap. Een tuin zet mensen aan om naar buiten te gaan en fysiek bezig te zijn. Maar zeker voor bewoners met dementie moet die rust en vertrouwdheid bieden. Ze zijn veel meer bezig met het zintuiglijke dan met het cognitieve.

De juiste prikkels kunnen hen stimuleren, maar foute prikkels brengen hen in de war. De tuin moet bewoners helpen te 'ontprikkelen' en stimuleren om opnieuw contact te zoeken. Door te ruiken en te voelen kunnen de bewoners herinneringen oproepen en dat geeft hen de mogelijkheid om met elkaar een gesprek aan te knopen. We willen een dagelijks tuinbezoek inbouwen in het programma zonder onze medewerkers extra te belasten. De tuin kan ook een meerwaarde zijn bij familiebezoek.

Het ontwerp

Met die gegevens diende Thaïsa Van Speybroek, medewerkster educatie en participatie bij het regionaal landschap maar ook tuinarchitect in opleiding, aan de slag te gaan. “We vertrokken van een grasvlakte en kregen de vraag om te zorgen voor een visuele afscherming van het terras van de cafetaria en verder enkele bomen te voorzien die voor schaduw kunnen zorgen.” De plantenkeuze vergde extra zorg. Vanuit de regionale landschappen vertrekt men van inheemse planten, maar er werden ook planten gekozen die een meerwaarde bieden voor de biodiversiteit of de beleving.

“Je ziet hier ezelsoor, dat een heel zacht blad heeft. Verder hebben we planten met felle kleuren, zoals Rudbeckia en Echinacea. We wilden ook heel het jaar iets in bloei hebben, daarom is er Helleborus als winterbloeier. De herfstasters moeten nog beginnen bloeien. We hebben ook planten die sterk geuren, zoals munt en kattenkruid (Nepeta). Bij de struiken hebben we voor bessen gekozen. De bewoners kunnen die zonder problemen opeten. Giftige planten hebben we uitdrukkelijk vermeden.”

Thaïsa vertelde ook dat het initiatief kadert in het Leaderproject Zilvergroen. ”Een van de doelstellingen in het project is de fysieke vergroening. We werkten daarvoor ook samen met een WZC uit Aalter. Andere doelstellingen zijn actieve natuurbeleving verhogen en inventarisatie van rolstoeltoegankelijke wandelingen. We hebben nu 26 wandelingen, twee per gemeente in ons werkgebied. Voor de natuurbeleving hebben we een rugzakje met opdrachten ontwikkeld, dat bewoners samen met bezoekers kunnen ontlenen en hen aanzet om iets te gaan ontdekken in de tuin.”

Plantenassortiment

De ingang van de tuin bevindt zich vlakbij de gemeenschappelijke leefruimte van de bejaarden. Een bord toont een overzicht van het gebruikte plantenassortiment. De kleuren spatten van het bord. In de tabel vind je een samenvatting van de gebruikte soorten. De getoonde periodes van bloei of vruchten zijn indicatief, want er zijn zeker variëteiten die iets vroeger of later zijn. We geven die weer zoals de ontwerper van de tuin die meegaf. Als bomen zagen we enkele exemplaren van de witte Himalayaberk (Betula utilis), wellicht omdat die ook zilverberk genoemd wordt en veel mensen die kennen uit hun verleden.