Tomato ringspot virus vraagt extra controles voor export naar VK

Extra controles voor export Malus en Prunus   

Het statuut van België voor Tomato Ringspot virus (ToRSV) en Tobacco ringspot virus werd recent gewijzigd van ‘afwezig’ naar ‘aanwezig’. Dit betekent dat België niet langer officieel vrij is van beide virussen en dat heeft gevolgen voor de exportcontroles. Tot voor kort kon men op een fytobijschrift de afwezigheid van ToRSV eenvoudig verklaren, nu zijn daar bijkomende controles voor nodig. Het is zeer belangrijk om die controles meteen in te plannen, om geen handel te missen in het komende seizoen. 

Vereisten van het VK voor Malus en Prunus 

Onder ander het VK stelt strikte eisen voorop om aan te tonen dat de planten vrij zijn van Tomato Ringspot Virus. De eisen hebben betrekking op ‘Planten bestemd voor opplant van Malus L. en Prunus L.’ en zijn geldig voor alle cultivars binnen deze twee genera.  Enkel Prunus laurocerasus en P. lusitanica worden niet als waardplanten beschouwd en zijn daardoor vrijgesteld aan onderstaande vereisten.  

De eis heeft betrekking op zowel de afwezigheid van ToRSV op de moederplanten als op de productieplaats waar de planten staan. De eis luidt officieel als volgt: 

VK-eis voor sierplanten van Malus en Prunus 
(b)    the plants are derived in direct line from material which has been maintained under appropriate conditions and has been subjected, at least once within the last three complete cycles of vegetation, to official testing for Tomato ringspot virus, using appropriate indicators or equivalent methods, and has been found free from the pest, and no symptoms of diseases caused by Tomato ringspot virus have been observed on plants at the place of production, or on susceptible plants in its immediate vicinity, since the beginning of the last complete cycle of vegetation.

Het eerste deel heeft betrekking op de moederplanten en vraagt algemene hygiënische maatregelen om verspreiding van het virus tegen te gaan én vraagt minstens elke drie jaar een officiële test op ToRSV (bemonstering met gunstig analyserapport).
In geval u uitgangsmateriaal koopt van moederplanten die zich in andere lidstaten bevinden, is een pre-EU document vereist die dit verklaart. Voor plantmateriaal dat van buiten de EU komt, dient de bijkomende verklaring op het fytosanitair invoercertificaat te staan.

De afwezigheid van het virus moet getest worden per cultivar. Om het aantal stalen en de bijhorende kosten te reduceren, heeft AVBS in overleg met FAVV kunnen bekomen dat meerdere cultivars in één staal samengenomen kunnen worden. Dit met een maximaal van 12 cultivars in één staal. Indien de uitslag toch positief is, moet verdere analyse dan uitwijzen welke cultivar precies besmet is.

Het tweede deel van de eis vereist een gunstige visuele inspectie van de productieplaats waarbij geen symptomen van het virus vastgesteld worden. Ook de onmiddellijke omgeving rond het bedrijf moet geïnspecteerd worden. De productieplaats beslaat een volledig bedrijf met alle percelen en serres. Eén controle per bedrijf per teeltseizoen volstaat dus. 

Overgangsmaatregelen

Gezien beide vereisten moeilijk met onmiddellijke ingang te realiseren zijn, heeft de sector een overgangsmaatregel bekomen samen met het FAVV. Deze overgangsmaatregel geldt enkel voor dit groeiseizoen (exportcertificering tot 30 november) zodat er tijd is om de inspecties van de productieplaatsen en de bemonstering van de moederplanten uit te voeren. 
De overgangsmaatregel vereist een officiële analyse van de zending (planten staan klaar voor vertrek en worden dan bemonsterd en geanalyseerd). Let op: deze analyses zijn duur en nemen 3 tot 10 dagen in beslag. Drie dagen kan met een spoedprocedure, die duurder is.

Deze overgangsmaatregel vereist ook een controle per cultivar en ook hier kunnen maximaal 12 cultivars in één staal samen genomen worden. 

Voor planten die meer dan 3 teeltcycli geleden uitgaande van het moedermateriaal werden geproduceerd, kan de overgangsmaatregel verder worden toegepast.

Belangrijk!!

Indien de traceerbaarheid kan gegarandeerd worden en de nodige maatregelen worden genomen om besmetting te voorkomen is een bemonstering van een groter lot van planten (van dezelfde plantensoort, van dezelfde cultivar, afkomstig van hetzelfde perceel) die nadien in meerdere zendingen worden verzonden ook een optie die kan bekeken worden. Dit kan het aantal nodige analyses sterk verminderen én de zendingen versnellen. Bespreek dit samen met je exporteur en met je lokale controleur van het FAVV.