ree vreet van boom

Wildschade, bron van kopzorgen

Het Agentschap Landbouw en Zeevisserij organiseerde afgelopen zomer een bevraging rond wildschade bij boomkwekers. 33 van de 35 boomtelers die reageerden gaven aan dat zij reeds heel wat maatregelen namen om wildschade te beperken.

Pascal Braekman, Agentschap Landbouw en Zeevisserij

In totaal namen 36 telers de tijd om hun ervaringen inzake wildschade op hun bedrijf te delen. 35 (97%) onder hen gaven aan dat zij wel degelijk geconfronteerd worden met schade veroorzaakt door wild in hun boomkwekerijgewassen. 
 

Reeën met stip op één

Met stip op één staan ree en (in mindere mate) edelhert. Deze veroorzaken heel wat schade aan de producties, enerzijds door vraatschade aan twijgen, het groeipunt en de bast en anderzijds door veeg- en schuurschade. Ze veroorzaken schade aan heel wat plantensoorten, zowel in de teelt van sierbomen, laanbomen als bosgoed, en dit zowel bij teelten in vollegrond als op containervelden. In containerteelt komt er nog extra schade bij, veroorzaakt door het omstoten en breken van de containerpotten. 
Konijnen en hazen vormen de tweede belangrijkste groep van schadeverwekkers. Ook hier zijn vraat aan jonge twijgen maar ook stammen de voornaamste schadebeelden, en dit bij een brede range van plantensoorten. Bij vollegrondsteelten zorgen ze ook voor plantuitval door het ondergraven van (verse) aanplantingen. Bij hazen is ook het doorbijten van druppelslangen een mogelijk schadebeeld, terwijl konijnen door het graven van pijpen ook voor heel wat ongemak zorgen bij het uitvoeren van werkzaamheden in de plantage, zoals bijvoorbeeld mechanisch aanbinden. 
Vogels worden als derde belangrijke schadeverwekker aangehaald. Kraaiachtigen en (bos)duif zorgen vooral bij bosgoedtelers voor heel wat schade door het uitpikken van zaden en kiemende planten. Kraaien richten zich hierbij vooral op de soorten met grovere zaden, zoals noten, kastanje, eikel, … Kraaien zorgen eveneens voor schade door zaailingen uit te trekken. Ook op containervelden kunnen kraaien voor heel wat schade zorgen door het omverstoten van potplanten en het doorprikken van irrigatie- en druppelslangen.
Een teler meldt via de bevraging schade door woelmuizen aan potplanten geteeld in een serre. Vraat aan de stammen van de potplanten zorgde voor een productieverlies van verschillende tienduizenden euro’s!
31 van de 36 telers (88,6%) ervaren een toename van wildschade in hun boomkwekerijgewassen. Een (sterke) stijging van de populatie bij alle soorten groot- en kleinwild zien zij hierbij als voornaamste reden. Er wordt wel aangehaald dat de populatie van konijnen ‘op en af’ gaat. Het aanvoelen bij de telers is dat de stijgende populaties het gevolg zijn van - in het algemeen - een lagere graad van bejaging, ook in het landbouwgebied, en van het feit dat er meer een meer (natuur)zones zijn waar ‘geen maatregelen genomen worden om de populaties te beheersen’. Verschillende telers hebben een uitgesproken schrik voor een verdere groei en verspreiding van de everzwijnpopulaties.
 

schuurschade

Schuurschade

vraatschade

Vraatschade

omheining

Omheining rondom een kwekerij

Maatregelen

33 van de 35 telers geven in de bevraging aan dat zij reeds (heel wat) maatregelen namen op hun bedrijf om wildschade te beperken of te vermijden. In de tabel worden de maatregelen opgesomd die door de telers aangegeven werden in de bevraging, inclusief de frequentie van rapportering.
Uit de individuele antwoorden kwam naar voor dat telers zich niet beperken tot het nemen van één maatregel, maar bijna steeds maatregelen combineren.
Andere maatregelen, die door de telers aangehaald worden, zijn:
•    inzet van producten op basis van lookextracten;
•    aanbrengen van haar van mensen en/of schapen;
•    stammen insmeren met verse ‘koeienvlaai’ en gebluste kalk;
•    de teelt van soorten waar ree/hert de voorkeur aan geven verplaatsen naar percelen waar de druk van ree/hert minder is;
•    een afsluiting die op spanning staat, om ree buiten te houden;
•    stoppen met de teelt van spillen;
•    potplanten verplaatsen naar een deel van de serre/containerveld dat beter afgeschermd is;
•    aantrekken van roofvogels die de konijnen vangen;
•    aanplanten van bufferhagen, om de looplijn van reeën aan te passen.

 

tabel met genomen maatregelen

Belemmerende regels

Verschillende telers halen hinderpalen aan, die een betere beheersing van wildschade in hun boomkwekerijgewassen belemmeren. Zo is een voldoende hermetische afsluiting/-scherming van het productieveld praktisch niet haalbaar. Zowel groot- als kleinwild vindt altijd wel nog ‘een gaatje’ om naar binnen te glippen. Ook de vele kleine, versnipperde percelen en aanplantingen in de Vlaamse boomkwekerij zorgen ervoor dat het niet realistisch is om ieder perceel af te schermen. Zoals reeds aangehaald, voelen telers de groeiende populaties van groot- en kleinwild aan als een immense druk op hun boomkwekerijgewassen. Telers die al gewasbeschermingsmiddelen als afweermiddel hebben ingezet evalueren de werking van deze middelen als (sterk) onvoldoende. Daarnaast geven verschillende telers aan dat jacht maatschappelijk steeds kritischer bekeken wordt, wat leidt tot een regelgeving rond bejaging en bestrijding die steeds complexer en strenger wordt. 

Infoavond wildschade

West-Growers organiseert op 27 februari een infoavond rond het thema wildschade met Loes Dewulf van Boerenbond en Danny Callens van Inagro als sprekers.

Hou de agenda in de gaten voor meer info