Op de koffie bij Elfie Raes
"We zijn een familiebedrijf, ook al concurreren we met multinationals”
De eerste keer dat ik Elfie Raes zag, was tijdens het online-ledencongres van AVBS in december 2020. Met ‘Jong sierteeltgeweld’ als thema dacht ze toen met een panel van jongeren na over hun toekomst in de sector. Dertig maanden later konden we haar interviewen als een van de nieuwe leden van het Presidium AVBS.
Op weg naar de kantoren van Rudy Raes Bloemzaden valt me de enorme bloemenrijkdom op, waarmee het bedrijf zowel buiten als binnen is opgefleurd. Naast primula zijn bloeiende eenjarigen dan ook de corebusiness bij Raes. Elfie vertelt dat ze rechten en fiscaliteit studeerde en na haar studies als belastingconsulent begon bij Deloitte.
“Vóór mijn studies heb ik er nooit bij stilgestaan om ooit in de sierteelt te werken. Onze ouders hebben ons daar ook nooit voor onder druk gezet. Ik studeerde wat mij interesseerde en ging zo mijn eigen weg. Maar na enige jaren werken kwam toch de kriebel om wat meer inzicht te krijgen in ons familiebedrijf. Na het overwegen van een paar opties (maandelijkse overlegmomenten of andere manieren om betrokkenheid te krijgen), besliste ik uiteindelijk in 2013 om mee in het bedrijf te stappen. Enkele jaren ervaring op een ander bedrijf zorgden er vooral voor dat ik zaken in vraag durfde te stellen. Het is goed om stil te staan bij waarom we iets doen. Als het antwoord is dat we het zo al altijd gedaan hebben, dan is het dringend tijd om je daar vragen bij te stellen.”
Elfies broer Thierry zette de stap al eerder. “Toen hij zeventien was, raakte hij geïnteresseerd in bloemen en planten en begon hij variëteiten uit te proberen. Daartoe maakte hij zijn eigen tuin al een heel stuk groter. Hij heeft echt groene vingers. Als je onze taakverdeling plastisch wilt schetsen, dan zit ik in het kantoor en hij in de serres. Maar in werkelijkheid spring ik in het seizoen bij in de serre en heeft hij ook zijn administratieve taken. En sowieso stemmen we geregeld af over wat er allemaal speelt in het bedrijf. We komen goed overeen en hebben het geluk dat het zo ook goed matcht tussen ons.”
Elfie vindt het belangrijk in een familiebedrijf te werken.
Familiebedrijf
Elfie maakt duidelijk dat Rudy Raes Bloemzaden een familiebedrijf is. “Dat blijft bij ons belangrijk, ook al concurreren we in onze sector met enkele multinationals. Dat heeft voor- en nadelen. We hebben niet het kapitaal van een multinational, maar onze medewerkers kunnen ons altijd bereiken. Bij een familiebedrijf speelt het persoonlijk engagement. Je spreekt niet met manager X of Y, die volgend jaar misschien weer ergens anders aan het werk gaat.
” Een tweede belangrijk aspect is volgens Elfie kwaliteit. “We willen planten die goed zijn over de hele lijn. Ze moeten het goed doen in vermeerdering en productie, zodat we er zelf niet te veel problemen mee hebben. En dat moet ook zo zijn bij onze klant die ze verder opkweekt en bij de consument. Elk jaar testen we nieuwigheden in onze proeftuin. Dat is geen showtuin. We halen de potten niet binnen als het slecht weer is. Ze moeten het weer ondergaan zoals het zich aandient. Alleen zo kunnen we weten hoe ze zich zullen gedragen bij de consument. Schapleven is niet het belangrijkste, presteren bij de consument wél. Door het streven naar kwaliteit zijn we niet altijd de goedkoopste. Maar een klant moet er ook rekening mee houden dat een kwalitatieve partij zonder uitval veel voordelen biedt.”
Primula is het derde woord waar het bedrijf voor staat. “Onze pa is heel lang geleden begonnen met het veredelen van primula’s. We hebben enkele standaardreeksen met de standaardkleuren op diverse bloeitijdstippen. We willen dat de teler het hele seizoen continu bloeiende planten met verschillende kleuren maar gelijke vorm en grootte kan uitrapen. Daarnaast hebben we een aantal specials, waar we nog het meest om bekend zijn. Dat zijn soorten met speciale bloemvorm of kleur die niet noodzakelijk in een bepaalde serie passen.”
De vraag hoeveel soorten en variëteiten ze hebben, durft Elfie niet te beantwoorden, omdat het er zoveel zijn. Bovendien zijn er doorgaans per variëteit enkele product-codes. “Een begonia bieden we bijvoorbeeld aan als naakt of gecoat zaad en als jonge plant in diverse traymaten. Daarnaast hebben we stekken van diverse cultivars en ook weefselteelt. Het hangt ervan af hoe je telt. Soms zeggen we dat we te veel soorten aanbieden, maar het is ook voor een stuk onze sterkte.”
Schapleven is niet het belangrijkste, presteren bij de consument wel!
De firma Raes verkoopt en produceert bloemzaden en jonge planten (powerplugs) uit zaad en stek.
Objectieven
Elfie wil een en ander realiseren op wat langere termijn. “In de periode van onze ouders is het bedrijf enorm gegroeid. Ze bouwden zowat om de twee à drie jaar een nieuwe serre bij.
Sommige daarvan zijn al wat verouderd. We moeten ons voorbereiden op enkele vervangingsinvesteringen en daar een goeie planning voor opmaken.
Voor de rest zie ik – wellicht zoals bij iedereen – efficiëntie verbeteren en automatisering. Begrijp me niet verkeerd: het doel is niet om met minder medewerkers aan de slag te gaan. We willen vooral dat het allemaal wat efficiënter en vlotter gaat.” Elfie geeft de locatie van elke tray in de serre als voorbeeld. “Elke tray heeft een individuele barcode. Maar tijdens de teelt weten we niet welke trays op welke tafel in welke afdeling staan. Daarom scannen we die in een week voor we beginnen te leveren. Zo weten we waar we die moeten ophalen. Dit is allemaal handwerk. Dat frustreert me enorm; het moet anders kunnen. We hebben dat al enkele keren bekeken met firma’s, maar het was gigantisch duur of nog niet uitvoerbaar. Maar na een nieuw gesprek hopen we daarin vrij snel vooruit te gaan.” Verder zijn er machines die verouderen en aan vervanging toe zijn, wat wellicht ook gepaard zal gaan met efficiëntieverhoging.
“Soms overwegen we een stekrobot, zoals sommige van onze concurrenten. Je kan die vele uren laten werken. Maar we steken maar enkele maanden stek per jaar, zodat de terugverdientijd veel langer is. We zeggen altijd dat we meer ideeën hebben dan geld. Er staat nog veel op de planning.”
In het presidium wil ik vooral luisteren, leren, ervaring opdoen en zo gefundeerd mijn steentje bijdragen.
In het bestuur
Onlangs werd Elfie lid van het presidium. “Miet Poppe polste me daar eerst over. Nadien sprak ook Filip Goossens, die toen nog voorzitter was, me erover aan, met als argument dat ze verjonging en vernieuwing zochten. Ik vroeg me eerst af of ik daar wel geschikt voor zou zijn. Ik heb geen echte groene vingers in ons bedrijf. Maar ze verzekerden me dat dit niet echt nodig is en dat ik ook de kans zou krijgen om me voor te bereiden, als dat nodig zou zijn. Als ik iets doe, wil ik het ook echt goed doen. Maar ik bedacht dat het voor ons bedrijf ook kansen biedt. Zo staan we immers dichter bij de besluitvorming. Ik denk ook dat ik veel kan leren uit de sector, waar ik anders te veel binnen ons eigen bedrijf zou blijven. Het is belangrijk om mijn blik te verruimen; het biedt ook kansen om ideeën op te doen bij andere bedrijven en overleg te
kunnen hebben over zaken die bij ons spelen.” Elfie was voordien wel al betrokken in de voorbereiding van de cao-besprekingen. “In overleg kunnen gaan met Chris Botterman, hoofd Sociale Zaken bij Boerenbond, is ook van grote meerwaarde. Je kan van hem altijd een duidelijk antwoord verwachten. Ik vond het ook interessant toen Boerenbondvoorzitter Lode Ceyssens aanwezig was in het presidium.”
Heeft Elfie al objectieven die ze wil realiseren op syndicaal vlak? “Ik denk dat dat voor mij nog wat pril is. Mijn houding is nu vooral: erbij zijn, luisteren, leren, ervaring opdoen en mijn steentje bijdragen."
Wie is Elfie Raes?
Elfie runt samen met haar broer Thierry als vierde generatie Rudy Raes bloemzaden nv. Hun ouders, Rudy en Nadine, zijn nog steeds actief betrokken. Het bedrijf begon in 1927 met het telen van begonia’s en nadien ook de veredeling van begonia’s en gloxinia’s. Later volgde de verkoop van zaad, zaai- en stekgoed. Momenteel beslaat hun assortiment een hele range van een-en meerjarige balkon-, perk- en tuinplanten. Elfie heeft samen met Benny twee dochters: Amber (12) en Orphée (8).